دکتر حسن کرباسی آرانی متخصص اعصاب و روان (روانپزشک)
دکتر حسن کرباسی آرانی بورد تخصصی اعصاب و روان (روانپزشک) ومشکلات جنسی و مشاورهدکتر حسن کرباسی آرانی متخصص اعصاب و روان (روانپزشک)
دکتر حسن کرباسی آرانی بورد تخصصی اعصاب و روان (روانپزشک) ومشکلات جنسی و مشاورهدردهای مفصلی زانو، کمر، گردن، آرنج تعریف بیماری استئوآرتریت (آرتروز)(Definition):
دردهای مفصلی زانو، کمر، گردن، آرنج
تعریف بیماری استئوآرتریت (آرتروز)(Definition):
استئوآرتریت، بعضی اوقات بیماری التهاب مفصل نامیده میشود رایج ترین نوع آرتروز است. استئوآرتریت موقعی رخ میدهد که غضروف مفصلی با گذشت زمان سائیده شده و تحلیل رود. در حالی که این بیماری تمام مفاصل بدن را تحت تأثیر قرار میدهد، اما بیشتر مفاصل زیر را درگیر میکند: دست ها(Hands) - لگن(Hips) - زانوها(Knees) - گردن(Neck) - ستون فقرات(Lower back)
علائم(Symptoms):
علائم آرتروز اغلب به آهستگی پیشرفت میکند و با گذشت زمان بدتر میشود.
- درد مفاصل(Pain): مفصل شما ممکن است در طول حرکت یا بعد از حرکت آسیب ببیند.
- حساس بودن(Tenderness): مفاصل شما ممکن است موقعی که فشار اندکی به آن وارد میشود حساس باشند و درد بگیرند.
- خشکی مفاصل(Stiffness): این علامت خیلی برجسته است و بیشتر در هنگام بیدار شدن از خواب یا بعد از مدتی دوره بی‌فعالیتی و بی‌تحرکی رخ میدهد.
- کاهش انعطاف پذیری(Loss of flexibility): شما ممکن است قادر نباشید مفاصل خود را حرکت دهید.
- صدای ترق و تروق یا صدای ساییده شدن(Grating sensation): شما ممکن است با حرکت مفصلتان صدای ترق و تروق را بشنوید.
التهاب و تورم استخوان(Bone spurs): التهاب استخوان ها باعث میشود که تودۀ بزرگ و سختی را حس کنید که ممکن است اطراف مفصل آسیب دیده شکل گیرند.
چه موقع به دکتر مراجعه کنیم؟اگر تورم و خشکی مفاصل در شما بیش از دو هفته طول کشید، به دکتر مراجعه کنید. و اگر زیر نظر دکتر برای آرتروز دارو مصرف میکنید و علائم زیر را دارید با دکترتان در این رابطه تماس گیرید:
حالت تهوع، ناراحتی و درد شکمی، مدفوع سیاه یا به رنگ قیر، یبوست، خواب آلودگی.
علل(Causes): عوامل خطرزا (Risk factors): - بالا رفتن سن(The aging process) - وراثت(Heredity) - ضعف ماهیچه ها(Muscle weakness) صدمات مفصلی یا استرس (Joint injury or stress) - چاقی(Obesity)
- سن بالا(Older age): آرتروز معمولاً در افراد میانسال دیده میشود و در افراد زیر 40 سال به ندرت دیده میشود.
- جنسیت(Sex): زنان بیش از مردان به آرتروز مبتلا میشوند.
- ناهنجاری در استخوان ها(Bone deformities): بعضی از افراد با ناهنجاریهایی در مفاصل یا غضروفهای معیوب به دنیا آمده اند که در این اشخاص ریسک ابتلا به آرتروز بیشتر است.
- آسیب های مفصلی(Joint injuries): آسیب هایی که به مفاصل هنگام بازی کردن یا تصادف کردن وارد میشود، ریسک ابتلا به آرتروز را بیشتر میکند.
- چاقی(Obesity): داشتن وزن زیاد فشار بیشتری را به مفاصلی مانند زانوها که وزن را تحمل می کنند وارد میآورد ،نیز ریسک آرتروز را بیشتر میکند.
- شغلهای خاص(Certain occupations): اگر شما شغلی دارید که فشارهای پی درپی و مداوم به مفصل خاصی وارد میشود ممکن است زمینه برای ابتلا به آرتروز را در شما فراهم آورد.
- بیماریها (Other diseases): داشتن بیماریهای مانند: نقرس(gout)، ورم مفاصل رماتیسمی(rheumatoid arthritis)، بیماریهای پاگت(Paget's disease) در استخوان ها یا آرتروز عفونی می تواند ریسک ابتلا به آرتروز را افزایش دهد.
عوارض(Complications):آرتروز یک بیماری التهاب مفصلی است که با گذشت زمان بدتر میشود. درد و خشکی مفاصل ممکن است شدیدتر شود تا حدی که برای این افراد بلند شدن مشکل باشد و نتوانند مدت زمان زیادی کار کنند. موقعی که درد مفاصل زیادتر میشود، پزشکان معمولاً جراحی جایگزینی مفصل را پیشنهاد میکنند.
آماده شدن برای قرار ملاقات(Preparing for your appointment):
شما باید برای درمان آرتروز به یک پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کنید و لیستی از موارد زیر را بنویسید:
- توصیف دقیق همراه با جزئیات از علائمی که دارید- اطلاعاتی درمورد مشکلات پزشکی که قبلاً داشته اید- اطلاعاتی درمورد مشکلات پزشکی که والدین یا خواهر و برادرهایتان داشته اند- تمام داروها و مکمل های که می خورید- سؤالاتی که میخواهید از دکتر بپرسید.
تست ها و تشخیص ها(Tests and diagnosis): علاوه بر معاینۀ فیزیکی مفاصل آسیب دیده که پزشک باید انجام دهد، ممکن است انجام تست های زیر را توصیه کند:
تست های تصویربرداری(Imaging tests):
- اشعۀ ایکس(X-rays): اشعۀ ایکس از مفاصل آسیب دیده تصاویری ایجاد میکند که ممکن است فضای باریک بین مفاصل را معلوم میکند که این فضای باریک همان غضروف شکسته شده است. اشعۀ ایکس ممکن است تورم و التهاب استخوان های اطراف مفاصل را نشان دهد. اما بسیاری از مردم قبل از اینکه علائم از آرتروز را تجربه کنند، اشعۀ ایکس نشان میدهد که آرتروز دارند.
- تصویربرداری با تشدید مغناطیسی(اِم آر آی) (Magnetic resonance imaging (MRI)): دستگاه ام آر آی از نیروی مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای به تصویر کشیدن دقیق استخوانها و بافت‌های نرم مانند غضروف بکار میرود. این روش میتواند در تشخیص دقیق علت درد مؤثر باشد.
تست های آزمایشگاهی(Lab tests):
-آزمایش خون(Blood tests):آزمایش خون ممکن است باعث تشخیص
علت های دیگر درد مفاصل مانند رماتیسم شود.
-تجزیۀ مایع مفصلی(Joint fluid analysis): پزشک ممکن است از سوزنی برای بیرون کشیدن مایعی از مفصل آسیب دیده استفاده کند. با تست کردن این مایع مفصلی اگر تورمی باشد مشخص می شود و اگر دردی که بخاطر نقرس یا عفونت ایجاد شده باشد را هم تشخیص میدهد.
درمان و داروها(Treatment and drugs): هیچ درمان شناخته ای برای آرتروز وجود ندارد اما درمانهایی وجود دارد که کمک به کاهش درد میکند و حرکات مفاصل را ادامه میدهد بطوریکه شخص بتواند کارهای روزانه خود را انجام دهد.
دارودرمانی: - استامینوفن: استامینوفن یک مسکن است که درد را ساکت میکند اما التهاب و تورم را کاهش نمیدهد. استامینوفن برای کسانی که آرتروز دارند و دردشان کم تا متوسط است مؤثر می باشد. اگر این دارو را بیش از دوز توصیه شده مصرف کنیم ممکن است به آسیبهای کبدی دچار شویم.
- ایبوپروفن یا ناپروکسین: داروهایی مثل ایبوپروفن و ناپروکسین هم درد را ساکت میکند و هم التهاب و تورم را کاهش میدهد. نوع قوی تر این داروها فقط با تجویز پزشک داده میشود. این نوع داروها بویژه موقعی که بخورید باعث ناراحتی معده میشود. دیگر عوارض این داروها شامل: صدای زنگ در گوش، مشکلات قلب و عروقی، آسیبهای کبدی و کلیه میشود. اگر شما از این داروها در دوز بالا و در مدت زمان طولانی مصرف بکنید ریسک این عوارض بیشتر میشود.
- تزریق کورتیزون: تزریق داروهای کورتیکواستروئید درد مفاصل را تسکین میدهد. در این شیوه، پزشک قسمتهای اطراف مفاصل را بیحس میکند و بعد سوزن را در فضای بین مفاصل فرو برده و دارو را تزریق میکند. اما هنوز واضح نیست که چگونه یا چرا تزریق داروهای کورتیکواستروئید در افرادی که آرتروز دارند مؤثر واقع میشود. تزریق داروهای کورتیکواستروئید به تعداد زیاد ممکن است باعث آسیب هایی به مفاصل گردد.
درمان(Therapy): - به یک متخصص مراجعه کنید: از دکتر خود بخواهید که شما را به یک متخصص ارجاع دهد. متخصص میتواند برای شما رژیم فردی را تعیین کند که عضلات دور مفاصل شما را قوی کند و محدوده حرکت در مفاصل را افزایش دهد و درد را کاهش دهد.
- راههایی پیدا کنیم که از استرس وارد شده به مفاصل جلوگیری کند: وقتی به یک متخصص مراجعه میکنید میتواند به شما کمک کند که راههایی را پیدا کنید که وظایف روزانه یا کارتان را بدون وارد شدن استرس به مفاصل آسیب دیده و دردناک انجام دهید. برای مثال، اگر آرتروز مهره های کمر دارید باید برای شستن ظرفها از صندلیهای بلند استفاده کنید و نیاستید. واگر آرتروز زانو دارید از توالت فرنگی استفاده کنید و هنگام دوش گرفتن بنشینید. اگر آرتروز انگشت دارید باید از مسواک بزرگتر استفاده کنید. برای کاهش استرس در زندگی خود به متخصص اعصاب و روان مراجعه نمائید.
مصرف انگور در درمان آرتروز موثر است .
شیوه های دیگر و عمل های جراحی:
Viscosupplementation: تزریق مشتقات اسید هیالورونیک ممکن است برای تسکین درد پیشنهاد شود. این درمان از شانۀ خروس ساخته شده و شبیه به جزئی از مایع مفاصل شما است. این شیوه فقط برای آرتروز زانو تأیید شده است.
جایگزینی مفصل(Joint replacement): در این نوع عمل جایگزینی، جراح باید سطح مفصل آسیب دیده را جدا کند و وسایل فلزی و پلاستیکی که پروتز نامیده میشود را جایگزین آنها کند. معمولاً بیشتر مفاصل تعویض شده از مفاصل زانو و لگن هستند. اما امروزه مفاصل شانه، آرنج، انگشت و قوزک پا نیز جایگزین میشود. مدتی که مفصل جدید دوام می آورد بستگی به چگونگی استفاده از آن دارد. بعضی از مفاصل لگن و زانو 20 سال دوام می آورند. جراحی برای جایگزینی مفصل می تواند کمک کند تا دوباره فعال شویم و زندگی عاری از درد داشته باشیم. این نوع عمل ریسک کمتری از عفونت و خونریزی دارد. بعضی از مفاصل مصنوعی شل یا فرسوده میشوند که نیاز به جایگزینی مجدد دارند.
شیوۀ زندگی و راه علاج خانگی :(Life style and home remedies)
- استراحت و جلوگیری از چمپاته زدن (چهار زانو، دو زانو) ، ورزش، کاهش وزن، استفاده از گرما و سرما برای مدیریت کردن درد، استفاده از کرم های ضد درد، استفاده از وسایل کمکی مانند صندلی در آشپزخانه، پرهیز از ایستادن طولانی، استفاده از توالت فرنگی، استفاده از عصا هنگام راه رفتن.
توجه: پیشگیری مهمتر از درمان است. آرتروز باید در جوانی پیشگیری شود. زیرا چهار زانو باعث میشود که وزن بدن 2 برابر بر مفاصل زانو وارد شود- در جوانی باید از توالت فرنگی استفاده شود تا در پیری باعث آرتروز نشود. فریب قرصهای ماهواره ای را نخورید که برای بدن ضرر دارد. آرتروز، بیماری شایعی است که درمان آن سالها طول میکشد. امروزه درمانهای مختلفی برای این بیماری ارایه شده است اما تأثیر دراز مدت آنها چندان مشخص نیست. از جمله این درمانها میتوان به ترکیبات حاوی گلوکوزامین، کندراتین، ام اس ام و هیالورونیک اسید اشاره کرد. قانون های محافظت از مفاصل را باید برای پیشگیری از آرتروز رعایت کرد که از جمله این قانون ها به برخورداری از وزن مناسب می توان اشاره کرد. وزن مناسب برای زنان از فرمول قد به سانتیمتر منهای 100 به دست می آید. به عنوان مثال: اگر قد زنی 150 سانتیمتر باشد، وزن مناسب او 50 کیلوگرم است. باید به این نکته توجه داشت که هر 5 کیلوگرم افزایش وزن، پیشرفت آرتروز را 20 تا 30 درصد افزایش میدهد.برخی از مواد غذایی مانند ویتامینD، سویا، آووکادو، زنجبیل و برگ سنا در جلوگیری از آرتروز نقش دارند و تا حدودی در ترمیم مفاصل مؤثر هستند.
سوال:آیا مصرف قرص های کلسیم مانع از پوکی استخوان می شود :
زنانیکه به امید جلوگیری از پوکی استخوان در سن بالای 50سال، مرتب از مکملهای کلسیم استفاده میکنند، نسبت به دیگران به میزان بسیار جزئی از ابتلا به پوکی استخوان در امان هستند. اما به زنان توصیه شده به منظور جلوگیری از پوکی استخوان در سن بالای 50 سال صرفاً به امید قرص های کلسیم نباشند، زیرا مصرف زیاد اینگونه قرصها نیز موجب بروز عوارضی نظیر ایجاد سنگ های کلیه می شود. در مصرف نوع کلسیم باید دقت نظر داشت زیرا نیترات کلسیم به مراتب بیشتر و بهتر از کربنات کلسیم جذب میشود، بویژه اگر همراه ویتامین D مصرف شود. ضمن اینکه آنچه بیش از هر چیز برای جلوگیری از پوکی استخوان موثر تشخیص داده شده، ورزش و تحرک در دوران جوانی و مصرف لبنیات به همراه سبزیجات برگ سبز است . منابع: PUBMD, WEBMD, MAYOCLINIC
مولف: دکتر حسن کرباسی – نیمه دوم سال 1392
درد های مفصلی زانو،کمر،گردن، آرنج
(شماره 12)
کلینیک دکتر کرباسی
متخصص اعصاب و روان
مشکلات جنسی ، اعتیاد
چهارراه -جنب بازار علی- پاساژ ولیعصر (عج)
طبقه فوقانی واحد 2
4 الی 10 شب
تلفن: 4464242-4456164
همراه: 09131622363
آدرس اینترنتی: drkarbasi32.blogfa.com
