تعریف بیماری چربی خون (هیپرلیپیدمی)

تعریف بیماری چربی خون (هیپرلیپیدمی)(Definition):

هیپرلیپیدمی‌ عبارت‌ است‌ از بالابودن‌ غلظت‌ چربی‌ خون‌. انواع‌ هیپرلیپیدمی براساس‌ سطح‌ انواع‌ چربی‌ در خون‌، و میزان‌ بالاتر بودن‌ آنها از حد طبیعی‌ تعریف‌ می‌شود. افزایش‌ چربی‌ خونی‌ در هر سنی‌ می‌تواند رخ‌ دهد، اما در بزرگسالان‌ شایع‌تر است‌. امروزه در نوجوانان چاق زیاد دیده میشود.

کلسترول یک نوع از چربی است که در همه سلول های بدن شما وجود دارد. بدن شما از کلسترول استفاده می کند تا یک سلول سالم داشته باشد. اما زمانی که کلسترول خون افزایش یابد، چربی در سطح رگ رسوب کرده، نهایتاً این رسوب ها جریان طبیعی خون را دچار مشکل می کنند. در این حالت، قلب شما به اندازۀ کافی خون غنی از اکسیژن دریافت نخواهد کرد و خطر حمله قلبی افزایش خواهد یافت. با مکانیزمی مشابه، کاهش یافتن جریان خون به مغز نیز می تواند منتهی به سکته مغزی شود. افزایش کلسترول تا حد زیادی قابل پیشگیری و درمان می باشد. یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و گاهی دارو درمانی در کاهش کلسترول خون کمک کننده است. سطح مطلوب کلسترول کمتر از 200 میلی گرم، سطح حاشیه ای و در مرز خطر بین 200 تا 239 میلیگرم و سطح خطرناک آن بیشتر از 240 میلیگرم

 می باشد.

میزان طبیعی سایر چربی های خون عبارتند از:

CHOL 200       کلسترول

TRIG 150           تری گلیسیرید

LDL 100    چربی بد  (در بیماران قلبی باید کمتر از 70 باشد)

HDL 60         چربی خوب

افزایش تری گلیسیرید میتواند سبب سوراخ شدن لوزالمعده گردد.

 علایم‌ شایع‌(Symptoms):

گرهک‌های‌ زرد رنگ‌ چربی‌ در پوست‌ زیر چشم‌ها، پوست‌ ناحیه‌ آرنج‌ و زانو، و نیز در تاندون‌ها،بزرگ‌ شدن‌ طحال‌ و کبد (دربعضی‌ از انواع‌) حلقه‌های‌ سفیدرنگ‌ در اطراف‌ مردمک‌ چشم‌ (در بعضی‌ از انواع).

عوامل خطرزا(Risk:

در صورت داشتن هر یک از عوامل خطر زیر احتمال ابتلا به کلسترول بالا و نهایتاً ابتلا به بیماری قلبی افزایش می یابد:

* استعمال سیگار:استعمال سیگار به دیواره ی رگ های خونی آسیب می رساند و منجر به  رسوب  ذرات چربی در دیواره عروق

می شود. همچنین سطوح HDL  یا کلسترول خوب را کاهش میدهد.

* چاقی:داشتن BMI (نمایه توده بدنی) 30 یا بالاتر شما را مستعد ابتلا به افزایش کلسترول خون میکند.  BMI  بدین صورت محاسبه

 می شود: BMI=  ،به عنوان مثال اگر کسی وزنش80 کیلو و قدش 170 باشد اینگونه محاسبه می شود.               

  27.6                =   = BMI

 درصورتی کهBMI محاسبه شده :

بین 20 تا 25= وزن طبیعی

بین 25 تا 30= اضافه وزن

بین 30 تا 35= چاق

بین 35 تا 40= چاقی شدید

بیش از 40 = چاقی مرضی

* رژیم غذایی ناسالم:غذاهایی که غنی از کلسترول هستند مانند گوشت قرمز پُرچرب و لبنیات پُرچرب، کلسترول کلی بدن را افزایش می دهند. غذاهای آماده و پیتزا و نوشابه گازدار و شیرین و ترشیجات منبع چربی هستند یا قند و خرما  (چون قند اضافی تبدیل به چربی میشود).

 اگر میوه جات فراوان نیز مصرف کنید زیادی فروکتوز، قند اصلی  میوه ها را تبدیل به چربی می کند(کلسترول و تری گلیسیرید)

همچنین خوردن چربی اشباع موجود در برخی غذاهای حیوانی و چربی ترانس موجود در برخی شیرینی ها منجر به افزایش کلسترول شما

می شوند.

* فعالیت بدنی ناکافی:فعالیت بدنی به افزایش کلسترول خوب و کاهش کلسترول بد کمک می کند. نداشتن فعالیت بدنی کافی، شما را در معرض خطر افزایش کلسترول خون قرار می دهد.

* فشار خون بالا:فشار خون بالا به دیواره شریان ها آسیب وارد کرده و منجر به تسریع رسوب ذرات چربی در عروق می گردد.

* دیابت:قند خون بالا منجر به افزایش کلسترول بد و کاهش کلسترول خوب می شود. همچنین قند خون بالا به دیواره عروق آسیب می رساند.

* داشتن سابقه خانوادگی بیماری قلبی: اگر والدین و یا خواهر و برادر شما قبل از سن 55 سالگی دچار بیماری قلبی شده اند، داشتن کلسترول بالا شما را مستعد ابتلا به بیماری قلبی میسازد.

عوارض احتمالی(Complications):

1)سکته قلبی و مغزی ، نارسایی کلیه ، پانکراتیت

2)آترواسکلروزیس یا تصلب شرائین: این امر ناشی از رسوب توده ای از کلسترول و دیگر ذرات چربی در دیواره شریان ها است. این توده های کلسترولی که پلاک شریانی نیز نامیده میشوند، جریان خون را در طول شریان کاهش میدهند که در بافتهای حیاتی زمینه ی عدم خون رسانی را فراهم مینماید. اگر شریان هایی که خون قلب را فراهم می کنند و وظیفه ی تغذیه ی قلب را به عهده دارند(شریانهای کرونری) دچار آسیب شوند، شما دچار درد قفسه سینه یا آنژین و دیگر علائم بیماری قلبی خواهید شد. در هنگام از هم گسیختگی پلاک ها، لخته خون ایجاد میشود که منجر به قطع جریان خون خواهد شد. اگر جریان خون در قسمتی از قلب قطع شود حمله قلبی و اگر جریان خون در قسمتی از مغز قطع شود سکته مغزی ایجاد میگردد.

3) چربی خون بالا چگونه ناتوانی و بی میلی جنسی بوجود می آورد؟ پلاکهای چربی در دیواره عروق خونی دستگاه تناسلی رسوب کرده و بی میلی و عدم نعوظ در مردان را سبب میشود.

تشخیص(Diagnosis):

جهت تشخیص از آزمایش خون ناشتا برای اندازه گیری چربیهای خون استفاده میشود.

    درمان‌(Treatment):

  الف) اصول‌ کلی‌

برای‌ بعضی‌ از بیماران‌، تنها تغییر رژیم‌ غذایی‌ ممکن‌ است‌ برای‌ درمان‌ کافی‌ باشد؛ اما در بعضی‌ دیگر ممکن‌ است‌ برای‌ کاهش‌ چربی‌های‌ خون‌ نیاز به‌ دارو باشد.استرس‌ خطر بیماری‌ قلبی‌ که‌ عارضه‌ عمده‌ افزیش‌ چربی‌ خون‌ است‌ را زیاد می‌کند. سعی‌ کنید فشار روانی در زندگی را کمتر کنید، سیگار را ترک کنید ، سیگار کشیدن‌ باعث‌ تسریع‌ رسوب‌ چربی‌ در رگ‌های‌ خونی‌ می‌شود.روزی چند بار نفس عمیق بکشید.

ب) داروها(Drugs):

استاتین ها شامل آتورواستاتین، لووستاتین، و سیمواستاتین (موجود در کشور) مؤثرترین ‏داروها در کاهش جزء ‏LDL‏ کلسترول بوده و اثرات مفیدی در کاهش ابتلا به ‏حمله های قلبی و مغزی دارند. بعد از شروع درمان با ‏این داروها آزمایشات دوره ای از چربی خون به عمل آمده و ممکن است نیاز به افزایش ‏میزان تجویز شده باشد. عارضه نادر ولی مهم استاتین ها عوارض کبدی و گاهاً ضعف عضلانی ‏است. آزمایشات دوره ای خون و توجه به علائمی نظیر ضعف، زردی و شلی عضلانی در ‏پیشگیری از این عوارض کمک کننده است. همراهی مصرف استاتین ها با سایر داروهای ‏پایین آورنده چربی نظیر نیاسین‎(niacin)‎‏ و یا مصرف الکل با افزایش خطر این عوارض ‏همراه خواهد بود.

لازم به ذکر است کلوفیبرات‎(clofibrate)‎‏ وجمفیبروزیل ‎(Gemfibrosil)‎‏ از گروه دارویی ‏فیبرات بوده و بیشتر منجر به کاهش تری گلیسیرید میشوند. ‏

پیشگیری(Prevention):

روزانه نیم تا 1 ساعت ورزش کنید (ساعت کاری جز ورزش نیست )، از غذاهای آب پز استفاده کنید، شیرینی، پیتزا و غذاهای پرچرب نخورید، سالیانه یک بار خود را چکاب کنید.

چربی خون چه ربطی به متخصص اعصاب و روان دارد ؟

افزایش چربی منجر به ناتوانی جنسی و افسردگی می شود که نهایتاً بیمار با سکته زمین گیر می شود .

تغییر رفتاری و شناخت درمانی توسط روان پزشک زندگی را آرام و طول عمر را بیشتر می نماید .

منابع: PUBMD,WEBMD, MAYOCLINIC

نیمه اول سال 1393

کنترل چربی خون

درمان چربی خون

(شماره 15)

این پمفلت جهت آگاهی شماست و توزیع و تکثیر آن ممنوع می باشد.

کلینیک دکتر کرباسی

متخصص  اعصاب و روان

مشکلات جنسی  ،اعتیاد،مشاوره

کاشان، چهارراه آیت الله کاشانی، جنب بازار علی،  پاساژ ولیعصر(عج)

4 الی 10 شب

تلفن: [phone]

همراه: [phone]