زایمان و مشکلات جنسی
بچهدارشدن تجربهی اعجابآور و منحصر به فردی است، اما از آنجا که وظایف جدید و متنوعی به عهدهی والدین گذاشته میشود، ممکن است رابطهی زناشویی پدر و مادر را به طور جدی تهدید کند. با اینکه تطابق با این دوره دشوار است و مطمئناً چالشهایی در زندگی ایجاد میشود، اما با داشتن آگاهیهای لازم و انتظارات واقعبینانه از خود و شریک زندگی میتوان گذار از این دورهی پر مسوولیت را به یکی از زیباترین مراحل عمر بدل کرد.
• چه زمانی میتوان رابطه زناشویی را دوباره آغاز کرد؟
اکثر پزشکان زمان مناسب برای آغاز رابطهی زناشویی را ۴ تا ۶ هفته پس از زایمان میدانند. قبل از شروع این رابطه باید ترشح لوشیا (ترشحات واژینال پس از زایمان) قطع شده باشد تا از بروز عفونت پیشگیری شود.
کاهش میل جنسی در اثر بیخوابی و کم خوابی
خستگی مهمترین عاملی است که تمایلات جنسی مادر جوان را سرکوب میکند، به ویژه در ماههای اول که کودک هر ۲ تا ۳ ساعت برای خوردن شیر بیدار میشود. بیدار شدن و شیردادن، مادر احساس میکند فقط یک منبع غذایی است بدون هیچ میل و احساسی. در حالی که همسرش ممکن است میل جنسی زیادی داشته باشد. زیرا برقراری رابطهی جنسی برای مرد آرامش و آسودگی به همراه میآورد و در ضمن کمک میکند تا از نظر احساسات عاشقانه به همسرش نزدیکتر شود.
راه حل
بهترین کار این است که مادر راجع به احساس خود و علت عدم تمایلش با همسر صحبت کند و با خلاقیت، راههایی برای رفع این مشکل بیابند. مثلاً مرد میتواند مدتی از نوزاد مراقبت کند تا مادر بخوابد و با انرژی و احساس عشق و حقشناسی نسبت به همسرش که باعث برانگیختن احساساتش نیز شده از خواب بیدار شود. راه دیگر این است که برقراری رابطهی جنسی با برنامهریزی قبلی به صبح زود موکول شود. همچنین میتوان از یکی از اعضای خانواده یا یک پرستار بچه برای نگهداری نوزاد به مدت یک شب کمک گرفت.
• هورمونها
میزان هورمون استروژن پس از زایمان کم میشود و این کاهش استروژن با ایجاد اختلال در لیز شدن واژن و به دنبال آن احساس درد در هنگام رابطهی زناشویی باعث کاهش میل میشود.
راه حل
استفاده از یک لوبریکانت معمولاً مشکل را حل میکند. به محض اینکه قاعدگی مجدداً آغاز شود یا شیردهی به پایان برسد، میزان استروژن مجدداً بالا میرود.
• افسردگی پس از زایمان
افسردگی، احساس غمگینی، اضطراب و ناامیدی ممکن است ماهها پس از زایمان طول بکشد. اگر این علائم در مادر جوان دیده شد، باید حتماً با روانپزشک مشورت کنید.
راه حل
درمان افسردگی پس از زایمان بسیار آسان است و از وارد شدن آسیب جدی به رابطهی مادر و پدر یا مادر و فرزند جلوگیری میکند به شرط آنکه تحت درمان پزشک متخصص باشد.
• شیردادن
خوردن شیرمادر برای نوزاد خواص اعجابآوری دارد اما ممکن است در تمایلات جنسی مادر اشکال ایجاد کند. شیردادن انرژی زیادی از مادر میگیرد چه انرژی فیزیکی چه احساسی و ممکن است «زن بودن» را به نفع «مادر بودن» کنار بزند. علاوه برآن بعضی مادران داشتن تمایلات جنسی در دورهی شیردهی را کاری نادرست و گناه آلود میدانند. در این باره باید فرهنگ سازی شود.
راه حل
اطمینانبخشی به مادر ایجاد فرصتهای استراحت و «به خود رسیدن» این مشکل را حل میکند.
نگرانی از ترشح شیر در حین رابطهی زناشویی و درد سینهها نیز مشکل دیگری است که با پوشیدن لباس زیر مناسب و استفاده از پدهای شیردهی قابل حل است.
• تغییرات جنسی
در طول بارداری یک خانم باردار حدود ۱۱ تا ۱۵ کیلوگرم افزایش وزن خواهد داشت. به این اضافه وزن «نازیباییهای» دیگر مانند خطوط ایجاد شده روی شکم و احتمالاً سینهها (استریا) و نیز برش جراحی سزارین افزوده میشود. بنابراین شگفتآور نخواهد بود که بسیاری از خانمها پس از زایمان اعتماد به نفس خود در مورد جذابیت جنسی را از دست بدهند یا دچار کاهش تمایلات جنسی شوند.
راهحل
توجه مثبت همسر و اطمینانبخشی او میتواند بسیار مفید باشد. در ضمن مادر جوان با ایجاد تغییرات سادهیی در سبک زندگی ممکن است فیزیک بدنی خود را بهبود بخشد. مثلاً روزی ۳۰ دقیقه ورزش کند یا تغذیهی سالمتری شامل چربی و کربوهیدرات کمتر داشته باشد. در ضمن میتواند از لباسهایی استفاده کند که اندامش را شکیلتر نشان دهد.
• تغییرات واژن
کشش بیش از حد دیوارهی واژن در حین زایمان ممکن است در یک بازده زمانی چند هفته تا چند ماه در احساس لذت مادر تداخل ایجاد کند.
راه حل
انجام ورزشهای کگل بسیار مفید است.
نحوهی انجام ورزش کگل:
عضلات کف لگن را منقبض کنید. برای اینکه بدانید چه عضلاتی در کف لگن وجود دارند، موقع ادرار کردن سعی کنید جریان ادرار را متوقف کنید. همین عضلات را روزانه ۵ تا ۶ مرتبه و در هر مرتبه ۱۰ بار به شکل زیر ورزش دهید: ۳ ثانیه عضله را بالا بکشید (منقبض کنید)، رها کنید، مجدداً منقبض کنید. در ادامه میتوانید زمان انقباض را از ۳ ثانیه بیشتر کنید. پس از ۶ هفته نتایج عالی این ورزش را مشاهده خواهید کرد.
در ضمن باید دانست که تغییرات جسمی قسمتی از فرایند فوقالعاده مادرشدن است و باید با نگرش مثبتی به آنها توجه کرد.
• احساس خشم
اگر هیچ کدام از عوامل بالا در تمایلات جنسی مادر نقش ندارد، شاید وقت آن باشد که با صداقت از خود سوال کند چه عاملی به او اجازه نمیدهد از زندگی زناشویی خود لذت ببرد. گاهی اوقات انسانها احساس خشم و آزردگی خود را به درون وجودشان منتقل میکنند. احساس آزردگی از اینکه مجبور است تمام فعالیتهای مفید و جالب زندگی از جمله کار و دوستان را رها کرده و به تعویض پوشک بچه بپردازد، در حالی که همسرش هنوز تمام منابع دیگر لذتبخش خود را در دسترس دارد. زمانی که احساس اضطراب و خشم و افسردگی دارند یا میل جنسی آنها کم است باید بیشتر به بررسی آنها پرداخته شود.
راه حل
مکالمهی صمیمانه با همسر و بیان دل آزردگیها و خواستهها ممکن است در رفع این احساس بسیار مؤثر باشد. در صورت نیاز جدیتر حتماً از مشاوره استفاده شود.
راهکارهای مفید
1- استراحت کافی و خواب مناسب
2- بهبود رابطه و صمیمیت با همسر
3- برنامهریزی برای داشتن رابطهی زناشویی در اوقات مناسب
4- پذیرفتن واقعیتها (محدودیتها و در کنار آن لذتهای فرزنددار بودن)
5- جانشینی لذتهای دیگر (ماساژ، در آغوش گرفتن همسر، یادآوری خاطرات خوش گذشته و ابداع
«بازیهایی» برای بهتر شدن رابطه)
6-دور کردن احساسات منفی با صحبت کردن راجع به آنها با همسر
7- کمک گرفتن از اعضای خانواده و پرستار بچه
راههای افزایش میل جنسی در خانم ها و آقایان:
1. ورزش منظم 2. گوشت قرمز 3. تخم کدو 4. تخم مرغ (بدون زرده) همراه با پیاز و اسفناج 5. نخود و کباب کوبیده دست پخت منزل از گوشت گوسفند نه گوساله و گاو 6. کاهش مصرف شیرینی، چربی و نمک 7. تجویز دارو با نظر پزشک متخصص دوره دیده جنسی
مرکز دکتر کرباسی با مطالعات مستمر به درمان بیماریهای جنسی، کاهش میل جنسی، انزال زودرس، اختلال در نعوظ می پردازد.
منابع: فیزیولوژی گایتون و هفته نامه پزشکی امروز
نیمه اول سال1393
تدوین: دکتر حسن کرباسی
زایمان و مشکلات جنسی(2)
(شماره51)
این پمفلت جهت آگاهی شماست و توزیع و تکثیر آن ممنوع می باشد.
پیشرو در فرهنگ پزشکی و اسلامی
کلینیک دکتر کرباسی
متخصص اعصاب و روان
مشکلات جنسی، اعتیاد
چهارراه/جنب بازار علی/پاساژ ولیعصر(عج)
طبقه فوقانی واحد 2
تلفن: 55464242 ـ 55456164-031
همراه: 09131622363