شرح وظایف سروتونین؛ از تنظیم اشتها تا کاهش بداخلاقی ها
کمبود سروتونین بداخلاق مان میکند!
سروتونین و دوپامین واسطه های عصبی هستند که در مغز و دستگاه گوارش موجود است. هورمون نیستند ولی به نام هورمونهای شادی معروف اند و همچنین هورمون انرژی زا و ضدبیحالی است.
سروتونین بر روی خلق اثر دارد و کمبود آن موجب افسردگی و کج خلقی می شود. گرسنگی شدید موجب کاهش سروتونین میگردد و در نتیجه باعث پرخاشگری می گردد.
اگر شما عصبانی هستید یک قرص سرترالین100mgروزانه با تجویز روانپزشک مصرف نمائید. با مصرف آن آرامش خاطر پیدا میکنید و مصون از حملات قلبی خواهید شد. حال خود میدانید مقاومت کردن در برابر کمبود سروتونین به جز کاهش عمر شما سودی دیگر ندارد.
صبحانه بخورید:
هر روز صبح با طلوع آفتاب سروتونین آرام آرام شروع به زیاد شدن می کند. این روند با بیدار شدن از خواب همراه میشود و بین ساعت 8 تا 9 صبح به اوج خود می رسد. شاید بتوان دلیل اصلی نشاط و سرزندگی صبحگاهی را همین افزایش سریع سروتونین دانست. اشتها نیز با سروتونین نسبت مستقیمی دارد. پس یک صبحانه کامل و مقوی نه تنها روز خوب و پرنشاطی را برای شما به همراه خواهد داشت، بلکه پاسخ مناسبی به سروتونین افزایش یافته در مغز شما خواهد بود. سروتونین طی روز همچنان بالا خواهد ماند، ولی به شرطی که شما حداقل نیم ساعت از وقتتان را با قرار گرفتن در معرض خورشید سپری کنید و بدنتان را در معرض نور آفتاب قرار دهید.
شب ها قهوه نخورید:
با غروب آفتاب میزان سروتونین به تدریج کاهش پیدا میکند و جای خود را به هورمون ملاتونین میدهد. این هورمون از غده صنوبری در مغز شما تراوش می شود و نقش اصلی را در به خواب رفتن بازی می کند. البته به شرطی که انسان قرن بیست و یکم مثل همیشه با دادن نشانه های غلط این هورمون دقیق مغزی را گمراه نکند. پیدا کردن ساعت دقیق و تنظیم این هورمون به عهده چشم هاست که با سنجیدن میزان نور به مغز خواهد گفت الان حدوداً چه ساعتی از شبانه روز است. روشن کردن چراغ های بزرگ و پرنور در ساعت های پایانی شب باعث میشود مغز ما در مورد تخمین ساعت اشتباه کند و سروتونین مغز مجدداً زیاد شود. اشتباه نکنید سروتونین اینجا دیگر خوب نیست، چون بدن خسته و ذهن پرمشغله شما، الان دیگر به یک خواب راحت نیاز دارد پس بیهوده نکوشید با خوردن قهوه خود را فریب دهید و مشغول کارهای عقب افتاده تان شوید. ما به شما توصیه می کنیم چراغ ها را به تدریج خاموش کنید. تلویزیون و اخبار استرس آورش را کنار بگذارید و به جای آن به یک موسیقی ملایم گوش دهید. از خوردن مواد محرک مانند چای و قهوه خودداری کنید. به تلفن های بی وقت شبانه پاسخ ندهید. بحثهای بی پایان کاری و اختلاف های خانوادگی را برای فردا بگذارید. لپ تاپ و فایل های کاری تان را نیز گوشه ای بگذارید. مسواک بزنید و سعی کنید همواره سر ساعت مشخصی به رختخواب بروید. در این صورت ما به شما مژده یک خواب آرام، بی دغدغه و سنگین را می دهیم. این همان خوابی است که آرزوی هر کسی است.
«وَجَعَلْنَا نَوْمَکُمْ سُبَاتًا »: و خواب را مایه آسایش گردانیدیم (سورۀ النبأ، آیه9)
میزان سروتونین در خواب:
در طول خواب، سروتونین به شدت کاهش می یابد اما به صفر نمیرسد. متخصصان خواب شناسی مراحل مختلفی برای خواب متصور هستند. آنها خواب را به 3 قسمت سبک، عمیق و خیلی عمیق تقسیم بندی می کنند. نام علمی خواب خیلی عمیقREM است. در این قسمت از خواب است که میزان سروتونین مغز به صفر می رسد. این امر باعث بروز اتفاق های جالبی می شود که از بین آنها می توان به افزایش تحریکهای جنسی در خانم ها و آقایان، دیدن خواب و رویا، حرکت های سریع چشم ها و بی حرکتی کامل عضلات بدن اشاره کرد. امروزه با وجود پیشرفت زیاد علوم اعصاب، خواب REMهنوز نادانسته های زیادی دارد؛ مثلاً اینکه ما چرا و چگونه خواب می بینیم؟ چرا میزان خوابREM در کودکان بسیار زیاد است ولی در افراد مسن بسیار کوتاه میشود؟ خواب REM چه نقشی در حافظه و یادگیری دارد؟ سروتونین چه نقشی در بروز خوابREM دارد نیز هنوز به طور کامل روشن نشده است اما اینکه بر هم خوردن سروتونین میتواند بی خوابی، بر هم خوردن ریتم شبانه روزی و تنگ شدن خلق و خو را به همراه داشته باشد، امری ثابت شده است. در ضمن میدانیم که این مرحله از خواب برای رشد مغزی کودکان بسیار ضروری است. همچنین به نظر می رسد بزرگسالان نیز در این مرحله از خواب علاوه بر خواب دیدن، حافظه خود را تثبیت می کنند بنابراین افرادی که به هر دلیلی دچار اختلال خوابREM می شوند از کمبود حافظه و اشکال در به یاد آوردن رنج می برند. با این وجود می توان نقش سروتونین در حافظه و یادگیری را درک کرد.
در افسردگی، خواب REM زیاد میشود زیرا سروتونین کم است که سروتونین باعث بهبودی و کم شدن REM میشود. کمبود سروتونین موجب بی اشتهایی و پراشتهایی میشود. بی اشتهایی و بیخوابی باعث افسردگی معمولی و پراشتهایی وپرخوابی باعث افسردگی غیرطبیعی (آتیپیکال) میشود.
حال که به این مرحله رسیدیم بدون شک از ما خواهید پرسید چگونه می توانیم این ماده یعنی سروتونین را در بدنمان افزایش دهیم؟ بدیهی است که اولین سوال این خواهد بود که چه بخوریم که پر سروتونین شویم؟
چه غذاهائی سروتونین دارد؟
خوردن میوه های رنگین مانند: توت سیاه، توت فرنگی، آلوسیاه، انگورسیاه، سیب سرخ، انار سیاه، نان جو، غذاهای پروتئین دار مانند: گوشت بوقلمون که حاوی اسیدآمینه تریپتوفان است.
قندهای رژیمی مانند آسپارتام مانع هورمون سروتونین میگردد و باعث افسردگی می شود.
افراد چاق چرا پرخور هستند؟ زیرا سروتونین آنها کم است و اگر فلوگزیتین بخورند در موقع عصبانیت و استرس شروع به پرخوری نمیکنند.
آیا میدانید چرا بیماران قندی دچار افسردگی میشوند؟ چون سروتونین خون آنها کم میشود.
هورمون شادی(سروتونین) چه مواقعی ترشح میشود؟
1- دیدن یک نقاشی خوب
2- دیدن یک منظرۀ زیبا(ممکن است آن منظرۀ انسانی دلربا باشد)
3- گوش دادن به موسیقی
4- خواندن شعر با احساس
5- عطر خوشبو
6- غذای خوشمزه
ویرایش: 9/4/92
مؤلف: دکتر حسن کرباسی آرانی، نیمه دوم سال 1392
رفتارهای شادی آور (شماره 2)
شماره (68)
پیشرو در فرهنگ پزشکی و اسلامی
کلینیک دکتر کرباسی
متخصص اعصاب و روان
مشکلات جنسی، اعتیاد
تکثیر ممنوع
چهارراه/جنب بازار علی/پاساژ ولیعصر(عج)
طبقه فوقانی واحد 2
تلفن: 55464242 ـ 55456164-031
همراه: 09131622363
آدرس اینترنتی : Drkarbasi32.blogfa.com