رفتارهای شادی آور

رفتارهای شادی آور:

همه ما از نقش انسولین در بدن آگاه هستیم و به آن اهمیت میدهیم و در صورت بروز مشکل، حتماً به پزشک مراجعه می کنیم. آیا این موضوع در مورد سروتونین نیز صدق میکند؟ باید بگوییم که اهمیت سروتونین در بدن کمتر از انسولین نیست. سروتونین، شاه کلید بیماری های خلقی و شادی بخش و طبیعی بدن است. سروتونین از انتقال دهنده های عصبی است که از سلول های عصبی (نورون) دستگاه گوارشی و دستگاه عصبی مرکزی ترشح میشود. سروتونین بر روی خلق و خو و سایر عملکردهای فیزیولوژیکی بدن از قبیل تعادل، انرژی، تغذیه، خواب و جفت گیری تأثیر می گذارد. این ماده به طور طبیعی از مغز ترشح میشود، اما گاهی حجم آن در خون پایین می آید، چرا که مقداری از آن بازجذب و یا دفع میشود.

نقش سروتونین در چاقی:

تا به حال فکر کرده اید چرا افراد چاق، از خوردن غذا لذت می برند؟

هورمون سروتونین در مغز، احساس شادی به وجود می آورد و با افزایش میزان این ماده شیمیایی در افراد، کاهش وزن رخ می دهد. افرادی که میزان هورمون سروتونین در مغزشان پایین است، برای بهبود روحیه خود، میل شدیدی به غذا پیدا میکنند. ورزش کردن و مصرف خوراکی های رنگین هر دو میتوانند، سروتونین را در مغز افزایش دهند. هورمون سروتونین، میزان اشتها را کنترل میکند. پزشکان انگلیسی متوجه شده اند گیرنده سروتونین در افراد دارای بیماری آنورکسیا (بی اشتهایی عصبی)، تفاوت های قابل ملاحظه ای با سایر افراد دارد. افرادی که سروتونین بالایی دارند، مستعد ابتلا به اضطراب هستند. پزشکان معتقدند شاید همین مسئله در سرکوب کردن اشتها دخیل باشد. بوقلمون، مرغ و ماهی از منابع غذایی سرشار از سروتونین هستند.

کمبود سروتونین در بدن:

کمبود سروتونین منجر به بروز عارضه تصلب شرایین میشود. فعالیت ضعیف سیستم سروتونین در مغز منجر به کشیدن سیگار و عدم فعالیت بدنی و تمام این ها باعث سفت شدن زودرس رگ های خونی به ویژه سرخرگها میشود. دکتر مارتین احمدی، استادیار و پزشک هسته ای می گوید، یافته هایی که رابطه بین پیغام های سروتونین در مغز و عارضه تصلب شرایین را نشان می دهند، منجر به ایجاد راهکارهایی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های قلبی و سکته می گردند. قندهای رژیمی از قبیل آسپارتام مانع تولید هورمون سروتونین (هورمون شادی بخش) درمغز می شوند. از آنجا که این هورمون می تواند اشتها را از بین ببرد، کاهش آن نیز منجر به افسردگی و افزایش میل به غذا خوردن میشود.

پیشگیری از کاهش سروتونین در بدن:

برای جلوگیری از کاهش مقدار سروتونین در خون باید اقدامات زیر را انجام داد:

از مصرف کافئین، الکل و نیکوتین خودداری کنید. ورزش و تحرک بدنی داشته باشید. موسیقی کلاسیک بوسیلۀ ریتم و هارمونی، بر کارکرد و فعالیت های مغز تأثیر می گذارد. ریتم، سبب میشود میزان ترشح هورمون سروتونین در مغز افزایش یابد. سروتونین به رشته های عصبی منتقل کننده لذت خوشی کمک می کند. با ساخته شدن این هورمون در مغز، از فشار و تنش فرد کاسته میشود. در حقیقت اضطراب و فشار در اثر کمبود ترشح سروتونین به وجود می آید، اما هنگامی که مغز تحت تأثیر «نیروی مثبتی» قرار بگیرد این هورمون افزایش     می یابد. دیدن یک نقاشی خوب، استشمام یک رایحه دلنشین، خوردن یک غذای خوشمزه و نیز گوش دادن به یک موسیقی شادی بخش، سبب تحریک مغز و در نهایت ترشح بیشتر هورمون سروتونین میشود؛ در نتیجه فرد، احساس لذت و خوشی میکند. ریتم موسیقی هم چنین می تواند به تپش منظم قلب و تنظیم ریتم آلفای مغز و در نتیجه هماهنگی کارکرد اعضای بدن کمک کند. ملودی موسیقی علاوه بر این به خلاقیت، نوآوری و جرقه یک فکر نو در ذهن کمک میکند. تفاوت موسیقی با ادبیات و شعر در همین نکته نهفته است. در حالی که ادبیات و شعر با تکیه بر عقل و با بهره گیری از کلمات تلاش میکنند یک احساس را منتقل کنند.

افسردگی زایده کمبود سروتونین:

در حقیقت افسردگی فرآیندی ناشی از کمبود ترشح این هورمون است. سروتونین زمانی شروع به ترشح میکند که مغز در معرض شوک مثبتی قرار گیرد؛ به عنوان مثال اگر به نقاشی زیبایی نگاه کنیم، رایحۀ دلپذیری به   مشام مان برسد، حس فوق العاده ای ر ا تجربه کنیم، غذای مطبوعی بخوریم یا به موسیقی مسحورکننده ای گوش دهیم، مغز اجازۀ آزادسازی مقدار معینی سروتونین میدهد که باعث تحریک و به اوج رسیدن احساسات دلپذیر میشود. پس به سادگی میتوان به این نتیجه رسید که آشنایی با هورمون های بدن و عملکرد آنها کمک میکند به احساس لذت بیشتری در زندگی برسیم و بدون مصرف هیچ گونه مخدری به راحتی زندگی کنیم.

نقش موسیقی در برانگیختن احساسات:

موسیقی بی واسطه و مستقیم به برانگیختن عواطف و احساسات اقدام میکند. این بدان معناست که موسیقی در تحریک احساسات از عنصر استدلال و عقلانیت استفاده نمیکند. گوش دادن به یک قطعه موسیقی میتواند باعث تشدید احساسات خوب یا بد شود. موسیقی کلاسیک بواسطۀ ریتم و ملودی، بر روی ساختار و توانایی های مغز تأثیر می گذارد. ریتم به افزایش سطح سروتونین تولیدی در مغز کمک میکند. سروتونین به عنوان یک هورمون عصبی، عامل انتقال پالس های اعصاب جهت حفظ حس شادمانی و سرور است. ترشح سروتونین به وسیلۀ مغز، موجب انبساط خاطر میشود.

منابع غذایی سروتونین:

بوقلمون، مرغ و ماهی از منابع غذایی سروتونین هستند. بهتر است ماهی های چرب از قبیل تن، سالمون، ساردین مصرف شود. برای اثربخشی بهتر سروتونین لازم است رژیم غذایی تان سرشار از کربوهیدرات به همراه پروتئین باشد. پروتئین شامل اسیدآمینه تریپتوفان است که به تولید سروتونین در مغز کمک میکند. مطالعات نشان داده است تریپتوفان برای تولید سروتونین نیاز به کربوهیدرات دارد. پس سبزیجات، آجیل، شیر، لوبیا، عدس وموز مصرف کنید. اگر میخواهید سروتونین در بدن باقی بماند، از مصرف آرد و شکر و شیرینی جات پرهیز کنید، زیرا این مواد غذایی موجب افزایش آنی میزان سروتونین در خون و سپس کاهش ناگهانی آن میشوند، مکمل امگا3 نیز در بالا بردن میزان سروتونین خون مؤثر است.

نیمه دوم سال 1392، ویرایش:9/4/1392

تدوین: دکتر حسن کرباسی

رفتارهای شادی آور (شماره 1)

(شماره68)

پیشرو در فرهنگ پزشکی و اسلامی

کلینیک دکتر کرباسی

متخصص اعصاب و روان

مشکلات جنسی، اعتیاد

چهارراه/جنب بازار علی/پاساژ ولیعصر^(عج)

طبقه فوقانی واحد 2

تلفن: [phone] ـ 4456164-0361

همراه: [phone]

آدرس اینترنتی :   Drkarbasi32.blogfa.com