مراقبت از دندان ها درطول درمان اعتیاد

مراقبت از دندان ها

ساختمان دهان و دندان را بهتر بشناسید:

هر دندان از دو بخش تاج و ریشه تشکیل شده است. تاج به قسمتی از دندان می گوییم که بیرون لثه بوده و در دهان قابل مشاهده است و عمل جویدن غذا را برعهده دارد. ریشه بخشی از دندان است که درون استخوان فک قرار گرفته و روی آن را لثه می پوشاند.

تاج دندان از سه لایه تشکیل شده است که از بیرون به طرف داخل عبارتند از: مینای دندان، عاج دندان و مغز دندان. مینا و عاج مواد سختی شبیه استخوان هستند و مغز دندان را در بر گرفته اند.

مغز دندان از عصب و رگ های خونی تشکیل شده و عامل زنده بودن دندان و رشد و تغذیه آن است. وقتی دندان در اثر پوسیدگی یا ضربه درد میگیرد، این مغز دندان است که سبب احساس درد میشود.

مصرف دخانیات چه عوارضی برای دهان و دندان من دارد؟

الف: در ناحیۀ دندان ها:

ü      تغییر رنگ دندان ها به صورت لکه های قهوه ای روشن یا ضایعات تیره و سیاه

ü      ایجاد حفره و سوراخ روی سطح دندان ها

ü      شکستگی دندان ها موقع جویدن یا به صورت خودبه خودی

ü      حساسیت و درد دندان نسبت به سرما، گرما، شیرینی و موقع جویدن

ü      درد خودبه خودی دندان

ü      تورم یا آبسه دندان

به دنبال مصرف بعضی دخانیات ممکن است فرد به دندان قروچه مبتلا شود که باعث مشکلات زیر میشود:

ü      حساس شدن دندان ها نسبت به سرما و گرما

ü      سایش شدید دندان ها و به دنبال آن کوتاه شدن طول دندان و از بین رفتن شیارها و فرورفتگی های سطح دندان

ü      درد و ناراحتی مفصل فک و به دنبال آن مشکل در              غذا خوردن و باز نمودن دهان

ü      درد عضلات صورت به خصوص صبح ها هنگام بیدار شدن از خواب

ب: در ناحیۀ لثه:

ü      قرمز و ملتهب شدن لثه ها

ü      خونریزی از لثه موقع مسواک زدن یا غذا خوردن

ü      بوی بد دهان

ü      ترشح چرک از لثه

ü      پایین رفتن لثه (به صورتی که کم کم بخش هایی از ریشه دندان نمایان میشود)

ü      لق شدن دندان ها

ج: در ناحیۀ مخاط دهان:

ü      عفونت های قارچی

ü      تغییراتی در سلول های مخاط دهان که ممکن است موجب سرطانی شدن آن ها شود.

ü      سرطان دهان، حلق و حنجره که ممکن است هیچ علامتی مثل درد یا سوزش نداشته باشد.

د: خشکی دهان

ü      خشکی و چسبنده شدن دهان و گلو

ü      سوزش دهان

ü      مشکل در غذا خوردن و درک مزۀ غذا

ü      مشکل در صحبت کردن

ü      ترک خوردن لب ها

ü      سفت و خشک شدن زبان

ü      بوی بد دهان

توجه: یک انسان وابسته به دخانیات در 30 سالگی تمام دندانهایش از بین رفته است در حالیکه یک انسان سالم تا    80 سالگی میتواند تعدادی از دندانهای خود را حفظ کند.

علل ایجاد مشکلات دهان و دندان به دنبال مصرف دخانیات چیست؟

الف: عوارض تأثیر مستقیم خود مواد:

ü      خشکی دهان و کاهش میزان بزاق: مصرف مواد سبب خشکی بزاق دهان میشود. مصرف مواد قندی به دنبال مواد زیاد میشود و محیط دهان اسیدی می گردد و باعث پوسیدگی دندان میشود.

ü      تمایل شدید به مصرف مواد و نوشیدنی های شیرین

ü      کاهش اشتها در فرد

ü      اسیدی بودن بعضی مواد اعتیادآور

ü      دندان قروچه

ب: عوامل رفتاری:

ü      بهداشت بد دهان

ü      تغذیه نامناسب و خوردن گهگاهی و نامنظم غذا

ü      تمایل به استفاده از مواد غذایی خیلی شیرین

ü      مصرف الکل و سیگار

ü      مصرف بعضی داروها که محتوای قندی بالایی دارند

آیا دخانیات مختلف عوارض متفاوتی ایجاد می کنند؟

ü      پوسیدگی وسیع دندان ها

ü      التهاب و عفونت لثه و بافت های اطراف دندان

ü      از دست دادن دندان ها

ü      عفونت بافت های دهان

ü      بیماری های قارچی دهان

ü      خشکی، سوزش دهان و اختلال در درک مزۀ غذا

ü      دندان قروچه

بهداشت دهان مناسب چگونه است؟

1.       استفاده از مسواک: از مسواک های دارای سر کوچک و بافت نرم تا متوسط استفاده کنید و زمانی که موهای مسواک خیلی از هم باز شد مسواک را تعویض کنید. پس از مسواک زدن، دندان های خود را با زبان لمس کنید تا از کیفیت مسواک زدن خود مطلع شوید چرا که سطوح دندانی بدون رسوبات میکروبی (پلاک)، صاف و صیقلی احساس میشوند.

2.       استفاده از خمیردندان: مسواک زدن به تنهایی از پوسیدگی دندان پیشگیری نمیکند در حالیکه استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید تأثیر زیادی بر جلوگیری از پوسیدگی دارد. فلوراید نوعی مادۀ معدنی است که در آب بعضی از مناطق هم به طور طبیعی وجود دارد. این ماده با مینای دندان ترکیب میشود و مقاومت آن را در برابر پوسیدگی افزایش می دهد. خمیردندان های امروزی تقریباً همگی فلوراید دارند. هنگام مسواک زدن، مقداری خمیر دندان را روی مسواک قرار داده و آن را با فشار بین موهای مسواک وارد کنید که تا انتهای مسواک زدن روی مسواک باقی بماند.

استفاده از مسواک و خمیردندان برای حداقل دوبار در روز می تواند بعد از مدتی معجزه ای در سلامت دهان و دندانهای شما ایجاد نماید.

3.      استفاده از نخ دندان: سطوح بین دندانها توسط مسواک تمیز نمیشود بنابراین بایستی از نخ دندان هم برای تمیز نمودن نواحی بین دندان ها استفاده کنید. بهتر است اول نخ دندان بزنید و بعد از مسواک استفاده کنید.

4.      استفاده از دهانشویه: دهانشویه ها موادی هستند که دو کاربرد عمده دارند: 1- ضدعفونی و خوشبو کردن دهان      2- مقاوم کردن دندان ها به پوسیدگی

ساده ترین دهانشویه، محلول آب نمک است. بهتر است شب ها قبل از خواب و بعد از مسواک زدن این کار را انجام دهید.

تغذیه مناسب برای سلامت دهان چه ویژگی هایی دارد؟

قندها مهمترین عامل پوسیدگی دندان بوده و به خصوص مصرف مکرر آن ها برای سلامت دندان ها بسیار مضر است. مثلاً قند موجود در       میوه جات و سبزی جات و برنج و سیب زمینی پخته پوسیدگی زایی کمی داشته یا قند موجود در شیر و فرآورده های لبنی پوسیدگی زا نیست؛ در حالی که شکر، شیرینی جات و بیسکوییت، قدرت پوسیدگی زایی بالایی دارند. بر این اساس رعایت موارد زیر را به شما توصیه میکنیم:

1.       میزان مصرف و خصوصاً تعداد دفعات خوردن غذا و نوشیدنیهای حاوی قند را کاهش دهید.

2.       از مواد شیرین محتوی قندهای مصنوعی استفاده کنید. خصوصیت مهم این قندهای مصنوعی، عدم ایجاد پوسیدگی توسط آن ها است. از این قندها در آدامس، آب نبات، خمیردندان ها، دهانشویه ها، نوشابه های رژیمی و            صنایع غذایی استفاده میشود. جالب است که شیرینی این قندها از قندهای معمولی بیشتر است اما خاصیت پوسیدگی زایی ندارد.

3.       آب و شیر، نوشیدنی های سالمی بین وعده های غذایی محسوب می شوند. سایر مواد توصیه شده عبارتند از:          آب میوه های رقیق، میوه، سبزی جات تازه، ماست ساده، پنیر و بادام زمینی بدون نمک.

4.       بلافاصله پس از خوردن مواد قندی، دندان ها را مسواک بزنید یا حداقل چند بار با آب بشویید چرا که چند دقیقه بعد از مصرف مواد قندی، میکروب های موجود در پلاک دندانی شروع به تولید اسید کرده و مینای دندان را تخریب می کنند.

5.       آدامس های حاوی قند مصنوعی به دلیل تحریک جریان بزاق ممکن است خاصیت ضد پوسیدگی داشته باشند. بنابراین پس از غذا خوردن، به مدت 20 دقیقه آدامس حاوی قند مصنوعی بجوئید. از این آدامس ها می توان به مارک های ریلکس، اربیت، دکتر زایلیتول و لاته اشاره نمود.

چه راه حل هایی برای مقابله با خشکی دهان وجود دارد؟

1.        در طول روز مرتب آب بنوشید.

2.        مصرف موادی که سبب خشکی دهان میشود مثل سیگار، نوشیدنیهای حاوی کافئین و الکل را کم کنید.

3.        از مصرف دهانشویه های محتوی الکل یا با طعم نعنا و خمیردندانهای طعم دار بپرهیزید.

4.        لب ها را با وازلین چرب کنید تا از خشکی و ترک خوردن آن ها جلوگیری شود.

5.        هوای محیط خواب خود را با استفاده از یک دستگاه بخور مرطوب نگه دارید.

6.        از آدامس ها یا آب نبات های با قند مصنوعی برای تحریک تولید بزاق استفاده کنید.

7.        یک ربع قبل از خوردن غذا و نیز شبها قبل از خواب، دهانشویه دست سازی حاوی دو قطره آبلیموی تازه در یک قاشق چایخوری روغن زیتون یا گلیسیرین را در دهان قرقره کنید.

8.        از خوردن غذاهای شور یا تند پرهیز کنید.

9.        موقع غذا خوردن برای جویدن راحت تر غذا، آب مزمزه کنید.

برای رفع بوی بد دهان چه راه حلی وجود دارد؟

با وجود اینکه بیماری های گوارشی، تنفسی، سوء تغذیه و... می توانند سبب بوی بد دهان شوند ولی بهداشت دهانی بد و به دنبال آن پوسیدگی دندان ها و بیماری های لثه مهم ترین عامل بوی بد دهان می باشند. بنابراین برای برطرف شدن بوی بد دهان به توصیه های زیر عمل کنید:

1.       مسواک زدن و استفاده از نخ دندان

2.       مراجعه به دندانپزشک برای پرکردن دندان های پوسیده

3.       جرمگیری و درمان بیماری های لثه در صورت لزوم

4.         مسواک زدن زبان با استفاده از پشت مسواک معمولی یا مسواک مخصوص زبان که میتوان آن را از داروخانه تهیه نمود.

بهبود تغییر رنگ دندان ها چگونه ممکن است؟

گاهی اوقات به دلیل سهل انگاری در مسواک زدن، روی دندان ها لکه هایی به رنگ سبز، نارنجی، قهوه ای یا سیاه ایجاد می شود. همچنین به دنبال کشیدن سیگار، تنباکو یا مواد اعتیادآور، رنگدانه های تیره روی دندان تشکیل میشود. در این گونه موارد باید به دندانپزشک مراجعه کرد تا با زدن برسهای مخصوص روی دندانهایتان رنگ های تیره را پاک کرده و رنگ طبیعی را به دندانتان بازگرداند.

کی و چرا باید به دندانپزشک مراجعه کنم؟

به طور معمول باید هر شش ماه یک بار برای معاینه دهان و دندان به دندانپزشک مراجعه شود. دندانپزشک خطر گسترش پوسیدگی در دهان شما را ارزیابی کرده و توصیه های لازم را می نماید.

جمع بندی:

ده نکته کلیدی در حفظ و بهبود بهداشت دهان

1.       دندان های خود را روزی دو بار با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.

2.       دست کم روزی یک بار، به ویژه شب ها قبل از خواب از     نخ دندان استفاده کنید.

3.       بعد از خوردن غذا، به مدت 20 دقیقه آدامس حاوی قندمصنوعی بجوید.

4.       مصرف الکل و سیگار را ترک کنید یا کاهش دهید.

5.       تعداد دفعات خوردن و نوشیدن مواد خوراکی قندی را کاهش دهید و بلافاصله پس از خوردن مواد قندی، دندانها را مسواک بزنید یا حداقل چند بار با آب بشویید.

6.       مواد غذایی سالم و مفید برای بدن مانند شیر، سیب، پنیر و   بادام زمینی را جایگزین تنقلات شیرین نمایید.

7.       بلافاصله پس از خوردن شربت متادون مقداری آب بنوشید. این کار در کنار رعایت بهداشت دهان، به حفظ سلامت دهان و دندان شما کمک زیادی می کند.

8.        برای مقابله با خشکی دهان در طول روز به طور مرتب آب بنوشید و مصرف موادی مانند سیگار، نوشیدنی های حاوی کافئین و الکل را که سبب خشکی دهان میشود کم کنید. بجای چای پررنگ، چای کم رنگ بدون قند یا              حداقل 2-1 عدد دانۀ کشمش یا 1 عدد خرما استفاده کنید.

9.       اعتیاد می تواند مشکلاتی مانند خشکی و بوی بد دهان، پوسیدگی، درد و سایش دندان ها، التهاب، خونریزی لثه،     لقی دندان و سرطان دهان ایجاد کند. درمان اعتیاد به همراه رعایت بهداشت دهان به بهبود این عوارض کمک زیادی میکند.

10.    دندانهای پوسیده و ریشه باید حتماً کشیده شوند                   در غیر اینصورت شخص مبتلا به بیماریهای قلبی و کلیوی میگردد زیرا ماندن آنها در دهان به منزلۀ لانۀ فساد است و منبع چرک و عفونت است.

با مراجعه به کلینیک به صورت رایگان جزوه های زیر را دریافت نمائید:

1. حجامت	11.کنترل فشار خون	21. سرماخوردگی
2. ترک اعتیاد	12.کنترل چربی خون	22. قدرت نه گفتن
3. وسواس	13. شیشه	23. آلزایمر
4. متادون	14.حشیش	24. هپاتیت
5.ترک سیگار	15. دیابت	25. اختلال تیک
6.بهداشت خواب	16.کج خلقی	26. سردرد خوشه ای
7.استرس	17.بیش فعالی کودکان	27. سردرد تنشی
8. نوروپاتی	18.افسردگی	28. میگرن
9. چاقی	19. به درد لبخند بزنید	29. نکات برتر در ازدواج
10. نارسائی کلیه	20. التهاب شریان گیجگاهی	30. اعتیاد دشمن لبخند زیبای شماست

تنظیم: دکتر کرباسی، نیمه اول سال1393

اعتیاد دشمن لبخند زیبای شماست (8)

(مراقبت از دندان ها در طول درمان اعتیاد)

 (شماره37)

این پمفلت جهت آگاهی شماست و توزیع و تکثیر آن ممنوع می باشد.

پیشرو در فرهنگ پزشکی و اسلامی

کلینیک دکتر کرباسی

متخصص اعصاب و روان

مشکلات جنسی، اعتیاد

چهارراه/جنب بازار علی/پاساژ ولیعصر^(عج)

طبقه فوقانی واحد 2

تلفن: [phone] ـ 55456164-031

همراه: [phone]